Genel

Süper Kahramandan Süper Suçluya: Carlos Ghosn

Otomotiv sektörünün devlerinden Nissan’ın Yönetim Kurulu Başkanı Carlos Ghosn’un yolsuzluk iddiaları ile ilgili yürütülen bir soruşturma kapsamında tutuklanması gündeme bomba gibi düştü.

Renault ve Nissan’ın efsanevi ismi Carlos Ghosn’un gelirini düşük beyân etmek ve şirket varlıklarını kötüye kullanmayı da içeren “önemli” suistimal eylemleri sebebiyle tutuklandığı bildirildi.

Nissan’ın hisseleri de durumdan etkilenirken, Tokyo Borsası’nda işlem gören şirket geçen hafta kapanışta yüzde 6 değer kaybetti. Ghosn Nissan’da Yönetim Kurulu Başkanı olmasının yanı sıra Mitsubishi ve Renault firmalarının da Yönetim Kurulu Başkanlığı ve CEO görevlerini yürütüyordu.

 

Nissan şirketinin CEO’su Hiroto Saikawa ise yaptığı açıklamada Ghosn’un suistimal iddiaları için 2005’e kadar denetim yapılacağını belirtti. 1999’da Nissan’a katılan Carlos Ghosn sadece geçen yıl şirketten 13,3 milyon sterlin kazanmıştı. Hiroto Saikawa, görevi kötüye kullanmanın “uzun bir süre devam ettiğini” söyledi. Birkaç ay boyunca gizli bir soruşturma yürütülmekte olduğunu söyleyen Saikawa, skandalın ortaya çıkmasına bir ihbarcının yol açtığını söyledi. Bunun yanı sıra Saikawa suistimalin “uzun bir süredir” devam ettiğini ve bir iç soruşturmanın da açıldığını ifade etti.

Umutsuzluk, kızgınlık ve öfke hissettiğini söyleyen Saikawa, Nissan’ın artık “durumu istikrara kavuşturmaya ve günlük operasyonları normalleştirmeye” çalışacağını belirtti.

Ghosn adına Nissan’ın dünyanın çeşitli yerlerinde evler satın aldığı ve bu evlerin kaydının bulunmadığı ortaya çıkması ile skandalın daha da derinleşeceği düşünülüyor.

Saikawa uygun bir denetim ve izlemeyi zorlaştıracak kadar Ghosn’a yetki ve güç verildiğini itiraf ederken problemin özellikle yönetişimde olduğunu belirtti. Saikawa’ya göre geçmişe bakıldığında Ghosn hem Renault hem de Nissan’ın CEO’su olduktan sonra gerçekler yönetim organları tarafından tartışılmıyordu. Yapılan yorumlara göre Ghosn süper yetkili olarak şirketlerde her türlü güce sahipti, bu da gücün yozlaşmasına sebep olmuştu.

Japon medyasında çıkan ama doğrulanamayan haberlere göre; 2011 yılından beri 34 milyon sterlin gibi meblağın suistimale konu olduğu düşünülüyor. Carlos Ghosn’un geçen sene Nissan’dan kazandığı toplam para (kısmen Mitsubishi ve Renault tarafından) 13,3 milyon sterlin. Bu rakamlar insanoğlunun doymak bilmez hırsının ve açlığının çoğu zaman sınırsız olduğu açısından hepimize bir örnek olabilir.

 

CARLOS GHOSN KİMDİR?

1954 doğumlu ve Lübnan asıllı bir Brezilyalı olan Carlos Ghosn ayrıca Fransa vatandaşı. Ghosn skandaldan önce Renault-Nissan-Mitsubishi Alliance’ın Yönetim Kurulu Başkanlığı ve CEO’luk görevini üstleniyordu. Fransa’da zor günler geçiren Renault’u tekrar ayağa kaldırmak için yaptığı önlemlerden dolayı Le Cost Killer (Maliyet Katili) olarak bilinen Ghosn, otomobil endüstrisinin en agresif küçülme operasyonlarından birinin düzenlenmesi ve Nissan’ın 1999’daki iflasından kurtarılmasına öncülük etmesinden dolayı “Bay Fix It” takma adını almıştı.

Ghosn’un kahramanlığı Japonya’da öyle bir hal almıştı ki kendisi için bir çizgi roman serisi bile yapılmıştı. Hatta yapılan bir ankette Japonların ülkelerini yönetmesinden memnun olacakları yabancılar listesine yedinci sıradan girmişti. Bu listede ABD Başkanı Obama dokuzuncu sırada yer almıştı. Ghosn’un ismi Lübnan’da cumhurbaşkanlığı için bile geçmişti.

 

SUÇLAMALAR NEDİR?

İddia makamına göre Carlos Ghosn ve üst düzey yönetici Greg Kelly’nin 2010 yılından beri, Ghosn’un tazminatını yükseltmek için komplo kurdular. Ghosn kendisini 10 yıla kadar hapis cezasına çarptıracak sahte beyanlar vermekle suçlanıyor. 2010’dan itibaren, Japon firmalarının 100 milyon yen’den (890 bin dolar) fazla kazanan yöneticilerin maaşlarını açıklamaları gerekiyor.

Japon savcıları, soruşturmalarının bir parçası olarak, Tokyo yakınlarındaki Nissan’ın Yokohama merkez binasına baskın düzenlediler. BBC Tokyo muhabiri Rupert Wingfield-Hayes, Ghosn aleyhindeki suçlamaların, Haziran ayında Japonya’da kurumsal yönetişimin iyileştirilmesi ve suistimallerin ortaya çıkarılması amacıyla yürürlüğe giren yeni bir yasa nedeniyle ortaya çıktığını söyledi.

Japon hukuku uyarınca, Ghosn 23 gün boyunca gözaltında tutulabiliyor.

 


Yazı: Ali Cem Gülmen, TEİD Araştırma ve Yayın Koordinatörü

Makalelerdeki görüş ve yorumlar yazar veya yazarlara ait olup , Etik ve İtibar Derneği’nin konu ile ilgili düşüncelerini yansıtmamaktadır.