Our social:

Category: EB | Özel Dosya

COVID-19 Sürecinde Kişisel Verilerin İşlenmesi

COVID-19 Sürecinde Kişisel Verilerin İşlenmesi

Dünya, uzun süredir örneği görülmemiş bir sağlık krizi ile mücadele ediyor. Korona virüsünün Dünya Sağlık Örgütü tarafından “pandemi” olarak kabul edilmesinden sonra ülkeler virüsle mücadele için ciddi önlemler almaya başladı. Alınan önlemler kapsamında, kamu otoriteleri başta olmak üzere ilgili veri sorumluları, virüsün izini sürmek ve yayılmasını engellemek adına farklı metotlarla kişisel veri işlemek durumuyla karşı karşıyalar. Bu tarz süreçlerde alınan önlemlerin kişisel veri mevzuatı kapsamında sınırlarının ne olacağı konusu başta AB ülkelerindeki veri koruma otoriteleri olmak üzere, veri sorumlularının gündemine girdi.

Sağlık Verilerinin İşlenmesinin Kişisel Verilerin Korunması Açısından Değerlendirilmesi

Kişisel verilerin korunması alanında yürürlükte bulunan 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili ikincil düzenlemeler, Avrupa Veri Koruma Tüzüğü’nden (“GDPR”) farklı olarak global ölçekte kamu sağlığını tehdit eden böyle bir salgın halinde nasıl bir uygulamaya gidilmesi gerektiği hususunda maalesef aydınlatıcı düzenlemeleri içermemektedir. Zira önlemler kapsamında işlenen kişisel veriler, sağlık verilerini içermektedir ve Kanun’un sağlık verilerinin işlenmesi hususundaki düzenlemelerinin problemli oluşu bu zor günlerde de tekrar gündeme gelmiştir.

Kanun madde 28 – İstisnalar

Kanun’un “İstisnalar” başlıklı Madde 28 altında, 1. Paragrafın c ve ç bendleri konuyu genel olarak düzenlese de, kamu sağlığının korunması ya da kamu sağlığını tehdit eden risklerin kontrol altına alınması ya da önüne geçilmesi amacı ile kişisel verilerin işlenmesi kapsamında açık bir istisna getirmemektedir. İstisna yalnızca, kamu güvenliğin ve kamu güvenini sağlaması amacıyla kanunla yetki verilmiş kamu kurum ve kuruluşlarını kapsayacak şekilde düzenlenmiştir. Kanun’un amacı ve durumun niteliği göz önüne alındığında, COVID-19 salgınının bir “kamu güvenliği” meselesi sayılabileceği kabul edilmelidir, kamu sağlığını korumaya dair önlemlerin “kamu güvenliği” istisnasından yararlanabileceği düşünülmektedir. Ancak madde kapsamında istisna kanunla yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşlarını kapsamaktadır, dolayısıyla oldukça sınırlı bir düzenleme niteliği taşımaktadır.

Kanun madde 6/3 – Sağlık Verilerinin İşlenmesi

Özellikle sağlık verilerinin açık rıza alınmadan işlenebilmesini düzenleyen maddenin, Kanun Madde 6/3 olduğu söylenebilir. İlgili madde uyarınca, “sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar” sağlık verilerini “kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla” veri sahibinin açık rızası gerekmeksizin işleyebileceklerdir. İlgili maddenin gerekçesinde ise kamu kurumu ve kuruluşu olmayan veri sorumlarına dair bir açıklama yapılmamıştır. Aksine maddenin kapsamına girebilecek veri sorumlularına Sağlık Bakanlığı gibi kamu kurum ve kuruluşları örnek gösterilmiştir. Bu konuda Kanun’da belirsizlik bulunduğu uzun zamandır tartışılmaktadır. Bu sebeple özellikle özel hukuk tüzel kişiliği niteliği taşıyan veri sorumlularının, açık rıza olmaksızın sağlık verisi gibi özel nitelikli verileri işlemeleri açısından Türk mevzuatında bir düzenleme yoktur.

GDPR kapsamında ise kamu sağlığının korunması amacıyla açık rıza aranmaksızın sağlık verisinin işlenebileceği haller, kamu kurumu/özel kurum ayrımı gözetilmeksizin 9. Madde altında farklı şekillerde düzenlemiştir.

Bildiğimiz üzere işverenlerin işyeri güvenliğini ve işçi sağlığını koruma ve kollama yükümlülükleri bulunmaktadır. Dolayısıyla, kamu kurumu ve kuruluşu niteliği taşımayan veri sorumluları da çeşitli önlemlerle salgının yayılmasını önlemeye ve yapılanmalarını korumaya çalışmaktadır. Alınan önlemler bir takım tıbbi verilerin alınması ya da tıbbi test talep edilerek sonuçlarının kaydedilmesi ya da güncel kişisel verilerin paylaşılması gibi hususları içermektedir. Bu veri işleme faaliyetlerinin mevzuata uygunluğu noktasında ise veri sorumlularının uygulama ile ilgili soru işaretleri bulunmaktadır.

Son günlerde dünyada farklı veri koruma otoritelerinin, mevzuatın söz konusu salgın kapsamında yorumlanması ve netleştirilmesi amacıyla açıklamalar yayınladıkları görülmektedir. İngiliz veri koruma otoritesi ICO, bu süreçte veri sorumlularına başvuru süreçlerindeki cevap verme gibi yükümlülüklerde veya veri ihlali soruşturmalarında daha esnek davranılacağını açıklamıştır. Kişisel Verilerin Korunması Kurumu ise henüz konuya dair bir bilgilendirme yapmamıştır.

Kişisel verilerin kamu sağlığını koruma amaçlı işlenmesi noktasında; verilerin amaca uygun şekilde, ölçülü ve sınırlı olarak işlenmesi, veri güvenliğinin korunması, işlenen verilerin farklı amaçlar ile kullanılmaması ve 3. kişilerle paylaşılmaması gibi temel kurallara uyulması, kanun hükümleri ve güncel koşullar kapsamında önemli bir nitelik taşımaktadır. Bunların yanında, kamu sağlığını korumaya ve riskleri önlemeye yönelik alınan tedbirlerin hukuka uygun olması için, aydınlatma yükümlülüğü gibi genel yükümlülüklerin göz ardı edilmemesi, kişisel haklara saygı duyulması ve sadece gerektiği kadar verinin işlenmesi için veri minimizasyonunun sağlanması gibi kurallara dikkat edilmesi de önemlidir. İşyeri hekimlerinin uygulamada bu gibi önlemlerin uygulama süreçlerine dahil edilmeleri ve süreci yönetmeleri de ilgili mevzuata uyumun sağlanması amacı ile uygun olacaktır.

Umuyoruz hepiniz sağlıklı ve güvendesinizdir, sağlıkla kalın,

Gun+Partners ekibi

Makalelerdeki görüş ve yorumlar yazar veya yazarlara ait olup , Etik ve İtibar Derneği’nin konu ile ilgili düşüncelerini yansıtmamaktadır.

İş Hukuku Bakımından Koronavİrüs

İş Hukuku Kapsamında COVID-19 Nasıl Değerlendirilmelidir?
Tüm dünyayı etkisi altına alan ve sosyal, ekonomik ve ticari yaşamımızı yoğun şekilde etkileyen koronavirüs (COVID-19), Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklama uyarınca Türkiye’de ilk defa bir kişide 11 Mart 2020 tarihinde tespit edilmiş, bu yazının yazıldığı tarihte ise toplam vaka sayısı 191’e ulaşmıştır. Pandeminin hızla yayılması Türkiye’yi hemen her alanda önlemler almaya itmiş olup, bu sürecin iş hukuku bakımından da muhtelif sonuçlar doğurması kaçınılmaz olmuştur.

İşverenin en geniş anlamıyla işçiyi gözetme borcu uyarınca iş sağlığı ve güvenliğini önlemlerini alması, işçinin sağlığını, bedensel ve ruhsal bütünlüğünü koruması gerekmektedir. Gerek İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda gerekse Türk Borçlar Kanunu’nda işverenin bu açıdan yükümlülükleri detaylı olarak düzenlenmiştir.

Bu bağlamda, Türk Borçlar Kanunu uyarınca işveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür.

Benzer şekilde İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca da işveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup, bu yükümlülüğü yerine getirirken;

  • risklerden kaçınmak;
  • kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek;
  • risklerle kaynağında mücadele etmek;
  • tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek;
  • toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek; ve
  • çalışanlara uygun talimatlar vermekle yükümlüdür.

İşverenin, ayrıca sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesiyle yükümlü olduğu da hükme bağlanmıştır.

İş hukuku mevzuatı bakımından zorlayıcı sebep olarak nitelendirilen salgın hastalıklar:

  • İşçinin iş görmekten kaçınması;
  • Kısa çalışma;
  • Ücretsiz izin

gibi mekanizmaları tetikleyebilecektir.

Buna ek olarak, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu uyarınca çalışma yasağının getirilmesi söz konusu olabilecektir.

İş görmekten kaçınma

Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği kuruluna, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde işçilerin, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınması gündeme gelebilir.

Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği

Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneğinin ödenmesi, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile salgın hastalık da dahil zorlayıcı sebeplerin varlığı halinde gündeme gelebilecektir.

İşçilerin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için, üç ayı geçmemek üzere, işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azalması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle geçici olarak durması gerekmektedir. Bu kapsamda, işverenin bu yöndeki başvurusunun Türkiye İş Kurumu tarafından uygun bulunması halinde Kurum tarafından işçilere günlük kısa çalışma ödeneği ödemesi yapılacaktır.

Ücretsiz İzin

Prensip olarak ücretsiz izin, işçi ile işverenin karşılıklı anlaşması ile uygulanabilir. Ücretsiz izin işveren tarafından önerilebileceği gibi, işçi tarafından da teklif edilebilir. Doktrinde ifade edildiği üzere, işçi tarafından talep edilen ücretsiz izne ilişkin sebep makul, süre ise geçici olmalıdır. Bu kapsamda, dünya çapında etkili olan COVID-19 virüsünün yayılma hızı ve etkileri göz önüne alınarak, işçinin sağlığına yönelik endişelerinin makul sebep teşkil edeceği ileri sürülebilecektir.

Bu teklifin işveren tarafından yapılması durumunda ise bunun son çare olarak ele alınıp alınmadığı önem kazanacak ve işçi hiçbir surette, bu opsiyonu kabul etmesi için zorlanamayacaktır.

Çalışma Yasağı

Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda, etrafında bulunanlara salgın hastalıklardan birini bulaştırabileceği kesin olan kimselere geçici olarak çalışma yasağı getirilebileceği düzenlenmiştir. Buna göre, çalışma yasağı kararı Hıfzıssıhha Meclisi tarafından verilebilecektir.

Sonuç

Dünya çapında birçok alana tesiri önemli boyuta ulaşmış olan COVID-19 virüsünün iş hukuku boyutunun da göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Bu kapsamda, işverenin işçiyi gözetme borcu bulunmakta olup, işveren, iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak adına her türlü önlemi almakla yükümlüdür.

İşverenlerin:

  • eğer varsa işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği kurulunu toplamaları;
  • çalışanları COVID-19’a ilişkin olarak aldıkları önemler hakkında bilgilendirmeleri;
  • mümkün olduğunca iş amaçlı yurtdışı seyahatlerini, toplantılarını veya buluşmalarını kısıtlamaları; ve
  • COVID-19’un yayılmasını önlemek için evden çalışma gibi farklı çalışma modellerini değerlendirmeleri önerilmektedir.

Bu makalenin yazıldığı tarih itibariyle, devlet tarafından çeşitli önleyici tedbirler alınmaya başlanmış ve özel sektör kapsamındaki pek çok işyeri, hâlihazırda evden çalışma modeline geçmiş bulunmaktadır.

Sağlık Bakanlığı da yakın zamanda yurtdışını ziyaret eden çalışanların, pasaportlarıyla birlikte aile hekimlerine veya diğer sağlık kuruluşlarına başvurmaları halinde, bu çalışanlara 14 günlük sağlık raporu verileceğini duyurmuştur. Bu durumda, işverenlerin standart hastalık izni prosedürünü izlemesi halinde çalışanlar, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hastalık izninin 3. gününden itibaren ödenmeye başlanan geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanabilecektir.

Gün+Partners ekibi

 

Makalelerdeki görüş ve yorumlar yazar veya yazarlara ait olup , Etik ve İtibar Derneği’nin konu ile ilgili düşüncelerini yansıtmamaktadır.

Gerçekten Paçayı Kurtaracaklarını Mı Düşünüyorlardı?

Ortaya çıkan büyük yolsuzluk hikayelerinde hep aklımıza şu soru gelir? Gerçekten bu işten kurtulacaklarını düşünmüşler miydi? Nasıl bu rezaletin ortaya çıkmayacağını zannettiler? Bu kadar aleni bir şekilde yapılan bir suistimalin gizli kalabileceği konusundaki manasız güvenin kaynağı nedir?


Bernard Madoff’u ele alalım. Charles Ponzi’nin başarılı(!) bir mirasçısı sayılabilecek olan Berbard Madoff tarihin en bilinen Hedge Fon yolsuzluklarından birinin baş aktörü olmuştu. New York finans piyasasının tanınmış isimlerinden biri olan Bernard “Bernie” Madoff kendine olan güveni kötüye kullanarak kendi Hedge Fon şirketi için yatırımcılardan yüksek miktarda para toplamıştı. 2008 Ekonomik Krizi Madoff’un şirketinin aslında Ponzi Oyunu (Saadet Zinciri) ile yatırımcıları dolandırdığını ortaya çıkardı. Madoff, 50 yıllık itibarı ile topladığı paraları hedge fonlarda değerlendiriyormuş gibi yaparak aslında bir saadet zinciri kurmuştu. Aslında yatırım yapmıyor ya da risk almıyor tersine yeni gelenlerden aldığı parayı eskilere kâr payı olarak dağıtıyordu. Daha da garibi; bu yolsuzluktan da paçayı kurtaracağını düşünüyordu.

Ünlü kriminolog Donald Cressey’in hapis cezası alan yönetici veya çalışan pozisyonundaki 300 beyaz yakalı suçlu üzerinde yaptığı araştırmada gerçekten de yaptıkları yolsuzluktan “yırtabileceklerini” düşündükleri ortaya çıkmıştı. Cressey’in bulguları (detection theory) algılama teorisi’ni desteklemektedir. Buna göre insanlar herhangi bir şekilde bir kuralı ihlal etmeyi düşündüklerinde eylemlerinin ortaya çıkma riskini hesap ederler. Buna göre yakalanma şansı ne kadar düşük olursa ihlal ihtimali de o kadar artar. Eski bir deyiş gibi insanın yüzü ışıkta, karakteri ise karanlıkta anlaşılır.

Cressey’in ünlü Suistimal Üçgeni sıradan bir kimsenin yolsuzluk yapması için bulunması gereken üç faktörü göstermektedir. Bu üç faktör ise; Baskı, Fırsat ve Rasyonalizasyon olarak sayılabilir. Cressley’e göre yolsuzluğun gerçekleşmesi için suistimalcinin;  gizli ve paylaşılmayan bir probleme, güven ihlali için bir fırsata ve bu davranışı rasyonalize eden bir mantığa ihtiyacı vardır. Bu üç şart yolsuzluk için tek başına yeterli değilken ancak bir arada olurlarsa yolsuzluğu gerçekleşecektir. Beyaz yakalı suçlularının büyük bir çoğunluğu ilk defa suç işleyen kişiler olup, kendilerini talihsiz durumların kurbanı olan sıradan, dürüst insanlar olarak görme eğilimleri bulunmaktadır.

Davranışsal iktisatçı Henry Schneider’in yaptığı gizli sosyal deney; görünürlüğün, yakalanma korkusunun veya şeffaflığın davranışlarını nasıl etkilediğini gösteriyor. Sosyal deneyde; tamir etmeleri için 40 farklı garaja araba götürülüyor. Arabanın 5 belirgin ve acil tamir edilmesi gereken arızası bulunuyor.  Gevşek bir akü kablosu,  azalmış soğutma sıvısı, kırık bir arka far, sızdıran bir egzoz borusu ve yine gevşek bir buji teli. Araba bunun dışında sağlam durumda idi. Araba sahibi bu sorunların hiçbirini bilmiyor gibi davrandı. Sonuç trajik oldu. Garajların dörtte üçünde, acil sorunlar göz ardı edildi. Araba sahibinin gerçeği anlamayacağı düşünülüp bunun yerine tamamen gereksiz tamirlerden ücret alındı. Birçok faturada, hatalı bir marş motoru, batarya, radyatör hortumu, termostat ve su pompası vardı; oysa bunların herhangi bir arızası yoktu.

Bu tür bir sahtekarlığı önleme mekanizması şeffaflık, gözetim ve denetim olarak görülebilir. Çünkü her üçü de sahtekarlar için korkutucu bir son olan yakalanma olasılığını arttırır. Unutulmaması gerekir ki etik veya değil davranışı belirleyen gerçek yakalanma ihtimalinde çok algılanan yakalanma korkusudur. Bir nevi devekuşu gibi insanların “ben görmüyorsam onlar da görmüyor” güveni ile yolsuzluk yapıyor olması trajikomik olsa da “neden yapıyorlar” sorusunun cevaplarından birisi görülmüyor olma algısıdır. Bu açıdan şirketlerin şeffaf bir yapısının olması algılanan ve korkutucu olan yakalanma korkusunu arttırması açısından önemlidir. Eğer insanlar ortalığın gizli saklı şeyler yapmak ve saklamak için çok aydınlık olduğunu düşünürlerse basit bir şekilde bunları yapmazlar.

 

Yazar: Ali Cem Gülmen 

Makalelerdeki görüş ve yorumlar yazar veya yazarlara ait olup , Etik ve İtibar Derneği’nin konu ile ilgili düşüncelerini yansıtmamaktadır.

Kuşak, Yol Girişimi ve Avrupa İlişkisi

Kuşak ve Yol Girişimi (KYG), (Belt and Raod Initiative – BRI) 2015 yılındaki lansmanından günümüze, ülkemizde ve dünyada hakkında en çok konuşulan mega proje oldu. Girişim o kadar büyük ve kapsamlı ki sadece ekonomik dinamiklerle değerlendiren bir bakış açısı resmin tamamını görmemize engel oluyor.

Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü (UN Department of Economic and Social Affairs -DESA) Kalkınma Politikaları ve Analiz bölüm başkanı, Kuşak ve Yol Girişimi hedefleri ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (UN Sustainable Development Goals – SDGs) arasındaki sinerji ve bağların devasa olduğundan bahisle “Yoksullukla mücadele, ekonomik büyüme ve istihdamın artırılması, endüstriyel gelişim, altyapı ve inovasyonun desteklenmesi gibi önceliklerimiz Kuşak ve Yol Girişimi altında yapılan Çin yatırımları ile büyük paralellik taşımaktadır” diyor. İlaveten, Birleşmiş Milletler, Girişim’i 2030 Ajandası için etkili bir katalizör olarak tanımlıyor.

Japonya, Avusturalya, Hindistan, Amerika gibi büyük oyuncular ve Avrupa Birliği’nin katılmadığı Uluslararası İş birliği İçin Kuşak ve Yol Forumu (Belt and Road Forum for International Cooperation) 2017 Mayıs’ında, yirmi dokuzunu başkanlık seviyesinde olmak üzere 57 ülkenin katılımı ile gerçekleşmişti.

Aradan geçen zamanda, Türkiye’nin de içinde olduğu destekçi ülkelerin sayısı 65 e ulaştı. Avrupa Birliği “bekle gör” politikasını sürdürürken Yunanistan, İtalya, Avusturya, Polonya ve Hollanda gibi kimi Avrupa ülkeleri desteklerini bildirdiler. Bu ülkeler arasında özellikle Polonya büyük bir stratejik öneme haiz; zira Batı Avrupa’ya giden tüm demir yolları bu ülkeden geçiyor. İlaveten, Kuzey Buz Denizi Taşıma Hatları’nın KYG’ne dahil edilmesi Kuzey Avrupa ülkeleri ve Çin arasındaki ilişkilerin gelişimini perçinleyecek gibi gözüküyor.

Çin’den yola çıkan malların Avrupa’ya erişim süresi, konvansiyonel deniz yolu taşımacılığı ile mukayese edildiğinde yarı yarıya düştü. Demiryolu taşımacılığının aktif ve verimli kullanımı sayesinde Çin malları artık Kıta Avrupası’na 15 günde ulaşıyor. Bu da Polonya’yı Çin mallarının Avrupa’ya açılan lojistik kapısı haline getiriyor.

Her ne kadar Girişim ile ilgili genel algı küresel ticaret ve yatırımı güçlendirecek bir hamle olduğu yönündeyse de Avrupa’nın büyük oyuncularının, Dünyanın ikinci büyük ekonomisinin arka bahçelerimde yaptığı büyük yatırımlardan endişelenmediğini söylemek olukça zor. Aslında haksız da sayılmazlar zira 2017 IMF verilerine göre, Çin’in yaklaşık 12,24 trilyon dolarlık gayrı safi milli hasılası (GSMH), tüm Euro Bölgesi ülkelerinin toplam GSMH’na eşit.

Doğu Avrupa ülkeleri KYG’yi altyapılarını güçlendirmek ve Çin ile iş birliği alanlarını artırmak için bir fırsat olarak görse de Batı Avrupa ülkelerinin çekimser tavrı Avrupa Birliği’nin Girişim’e olan şüpheci yaklaşımının arkasındaki itici gücü oluşturuyor.

Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin birçoğu Çin ile iş birliği sözleşmesi imzalamış olmasına karşılık yirmi sekiz Avrupa Birliği üyesinden yirmi yedisinin Pekin büyükelçileri, KYG’nin küresel serbest piyasa ekonomisi dengelerini zedelediği ve Çinli firmalara devlet eliyle büyük bir rekabet avantajı sağladığını iddia eden bir deklarasyona imza attı. Tek istisna ise Macaristan’dı.

Avrupa Birliği ve Çin arasındaki ticaret ve yatırım ilişkisinin güçlü olduğunu biliyoruz. Çin, Amerika Birleşik Devletlerinin ardından AB’nin en büyük ticaret ortağı konumunda.

Bununla birlikte Birlik, Yunanistan, Macaristan, Çek Cumhuriyeti gibi üyelerinin Çin ile yakın iş birliği ilişkilerini eleştirmekten de geri durmadı. Büyükelçilerin deklarasyonunda yer alan bir diğer iddia ise Çin’in küreselleşme dinamiklerini kendi hedefleri ve menfaatleri yönünde şekillendirdiği ve KYG’nin Çin’in üretim fazlasını eritmek ve iç politika ajandasının bir aracı olduğu idi. KYG o kadar büyük ve kapsamlı bir inisiyatif ki hakkında söylenecek her şey doğru bile olsa hiçbir tespit resmin tümünü görmeye yetemez.

Netice olarak, AB’nin KYG’ine karşı temkinli yaklaşımının süreceğini hatta tepkilerinin artacağını öngörmek yanlış olmayacaktır; zira Girişim, sadece Birlik içerisindeki ticaret dengelerini değil Birlik’in Asya Pasifik Bölgesi’nde Pasifik ve Hint Okyanuslarındaki ticaret ve enerji yollarının kontrolünü de derinden etkiliyor.

 

 

Avrupa Birliği ihracatının %35’ini Asya’ya yapıyor ve en büyük on ticaret ortağının dördü Asya Pasifik Bölgesi’nde bulunuyor. Asya Pasifik Bölgesi Avrupa’nın ihracatçı ülkeleri için Amerika’nın ardından ikinci en büyük pazar olma özelliğini koruyor. Dolayısıyla Avrupa’nın Asya Pasifik oyununda kuralları değiştirecek güçte etkiye sahip bir girişimin popülerlik kazanmasından rahatsızlık duyuyor olmasında garipsenecek bir taraf yok. Üstelik Amerika, Japonya, Hindistan ve Avusturalya arasında 2007 yılında kurulan Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (Quadrilateral Security Dialogue – The Quad) da Kuşak ve Yol Girişimi Deniz İpek Yolu Kuşağı’nın bölgedeki etkilerini izlemek üzere 2017 yılında yeniden canlandırıldı. Yani bölgedeki gelişmeleri sadece Avrupa Birliği Değil Amerika ve müttefikleri de yakından izliyor.

Küresel ticaret dengelerini değiştirecek bir mega projenin destekçileri kadar karşı çıkanları da olması; karşı çıkanların geride bıraktığımız üç yüz yılda o dengeleri kurgulamış olan ülkeler olması şaşırtıcı olmasa gerek. Umalım ki bu değişim bizleri Başkan Xi’nin 14 Mayıs 2017’deki Kuşak ve Yol Girişimi İşbirliği Forumu açılış konuşmasında söylediği gibi bir ticaret ortamına götürsün.

“Tarih en iyi öğretmendir” demişti Başkan Xi ve eklemişti: “Kadim İpek Yollarının ihtişam ve zaferi bizlere gösterdi ki coğrafi mesafelerin büyüklüğü ile gelen sorunlar asla çözümlenemez değildir. Eğer birbirimize doğru ilk cesur adımı atar ve aramızdaki mesafeyi kapatmaya çaba gösterirsek, bizleri dostluk, kapsayıcı ve paylaşılan bir kalkınma, uyum ve daha iyi bir geleceğe götürecek bir yolculuğa hep birlikte çıkabiliriz.”

Yazı:Tayfun Zaman, Uyum Danışmanı Bölüm Müdürü ve Ortak, Reanda Turkey

Etik ve İtibar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

Makalelerdeki görüş ve yorumlar yazar veya yazarlara ait olup , Etik ve İtibar Derneği’nin konu ile ilgili düşüncelerini yansıtmamaktadır.