İktisat, toplumu bir araya getiren ana etken olmakla birlikte onu yöneten temel güçtür. Bu bildiride, ekonomik sürdürülebilirliğe imkân sağlayan ekonomi etiği üç ana başlık altında incelenecektir. Öncelikle etik nedir? Bireylerin davranışları toplum karşısında sergilendiğinde doğru veya yanlış nitelik kazanırlar. Etik de bu doğru ve yanlışlar kümesine verilen isimdir. Ekonomi nedir? Toplum denilen kavramı oluşturan bireyler arası etkileşim ve alışveriş ekonomi olarak adlandırılır. Bu yönüyle ekonomi toplumdaki her türlü yönetsel faaliyetlerin bünyesinde bulunmakta, yönetim biliminin temelini oluşturmaktadır. Peki, ekonomi etiği nedir? Ekonomi bağlamında etik, toplum içinde gerçekleşen, ürün ve üreticiyi içeren her tür sürecin insana özgü mantık ve vicdan ile yapılandırılmasıdır. Etik, kolektif bir zihniyetin sonucu olarak ortaya çıkar ve durumların doğruluğunu ve yanlışlığını belirler, bu bilgilerin ışığında etiğin toplumun kendi içinde yaptığı bir anlaşma olduğunu ve ekonomi bağlamında etiğin, temelinde insanların maddi ilişkilerde birbirini aldatmasını engelleyen bir karşılıklı anlaşma olduğunu söylemek yerinde olacaktır.

Teknoloji sektörü hem dünyada hem Türkiye’de artan ölçekte birleşme ve devralma işlemlerine konu olmaktadır. Türkiye’de 2021 yılında; oyun, yapay zeka, sağlık teknolojileri, online market alışverişi, finansal teknoloji (FinTech), gayrimenkul teknolojisi (PropTech)), donanım teknolojisi (DeepTech) , blok zincir ve daha birçok alanda faaliyet gösteren startuplar yaklaşık 265 milyon ABD doları civarında sermaye girişi sağlayan sahip 52 işlem gerçekleşmiştir.[1]

Teknoloji alanında devrimsel gelişmelerin yaşandığı geçtiğimiz yıllarda bilhassa blok zinciri (blockchain) teknolojisinin çağımızı kripto para (“coin” veya “token”) çağı haline getirdiğini söyleyebiliriz.  Sanat eserlerinin, tasarımların ve hatta tweetlerin dahi Non-Fungible Token’a (“NFT” – Değiştirilemez Token) dönüştürüldüğü ve dudak uçuklatan meblağlara satıldığı bu çağın en moda davranış biçimlerinden biri de FOMO hali (Fear of Missing Out), yani fırsatları kaçırma korkusu olmuştur.

Birçok organizasyonda Etik ve Uyum Yöneticilerinin sorumluluk alanına şirket içi soruşturmalar girmektedir. İç soruşturmalar başlı başına önemli ve deneyim gerektiren bir alandır. Bir iç soruşturmaya başlama kararının alınması, icrası ve sonuca ulaştırılması hassas ve disiplinli bir çalışmayı gerektirir.

Üçüncü taraf rüşvet risklerini uluslararası mevzuat ve etik ve uyum süreçleri doğrultusunda yönetmek isteyen bir şirketin, öncelikle iç sorunlarını çözerek bu riskleri yönetebilecek uygun bir ortamı yaratması gerekmektedir.

COP 26 sonuçlandı ama…

Sonuçları itibariyle “ne kadar içimize sindi?” bir ara başlık olarak duruyor ortada.

Evet, başta ormanların korunması, fosil yakıtlar, kömür, metan gazından kaynaklı temel sorunlarla ilgili hararetli ve “umut verici” konuşmalar yapıldı ama…

Hindistan, Çin, ABD, Avustralya, İngiltere, Rusya gibi “ana kirleticiler” veya “iklim krizinin müsebbiplerinin temsilcileri daha önceki COP’larda olduğu gibi bir kenarda uslu çocuk kıvamında “mırıldanmadılar” ama…

Para musluklarının başında oturanların olan bitene seyirci kalmayacakları ve başta temiz enerji olmak üzere 2030 ve 2050 hedeflerine yönelik alanların finansmanının bir öncelik olacağı açıklandı ama…